Türkiye’nin önde gelen teknoloji dağıtım şirketlerinden Bilkom, Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü yıldönümünde, 1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda etkin rol alarak hayatının kıymetli bir kısmını savaşlarda geçiren, esaret altında İngilizlerden fotoğrafçılık öğrenen, savaş sonrası devirde ise Cumhuriyet’in birinci yıllarını belgeleyerek, 20’li ve 30’lu yılların coşkusunu ve toplumsal dönüşümünü günümüze taşıyan evrak fotoğrafçısı Ahmet İzzet Bengüboz’un görsel mirasını muhafaza altına almak üzere, kapsamlı bir projeyi hayata geçiriyor.
‘Yüz Yıllık Miras’ sloganıyla başlayan ‘Ahmet İzzet Bengüboz’un Yapıtlarını Müdafaa Projesi; Mudurnu Kaymakamlığı, Mudurnu Belediyesi ve Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (VEKAM) iştirakinde, akademisyenler ve profesyonel fotoğrafçıların dayanaklarıyla hayata geçirildi. Proje kapsamında Bengüboz’un günümüze ulaşmış 1.004 adet cam negatiften oluşan arşivi muhafaza altına alınıyor ve arşiv içinden yapılan seçki ile 450 fotoğraf, fiziki ve dijital stant uygulamalarıyla günümüze taşınıyor. Dr. Ayşe Ege Yıldırım’ın küratörlüğünü üstlendiği projede sergilenen fotoğraflar, yapay zeka ve yenilikçi metotlar kullanılarak, dijital onarım ve renklendirme sürecine tabi tutuldu. Birebir vakitte NFT altyapısıyla da tescillenen eserler, dijital dünyada da teminat altına alındı.
Bilkom Genel Müdürü Fikret Ballıkaya, ‘Yüz Yıllık Miras: Bengüboz Projesi’ ile ilgili yaptığı değerlendirmede; “Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü yılına tanıklık ettiğimiz bu özel devirde, ülkemizin en değerli kıymetlerinden biri olan Ahmet İzzet Bengüboz’un değerli mirasının korunması ve geleceğe taşınması hedefiyle başlattığımız projede, bu özel misyonu üstlenmekten ötürü büyük bir kıvanç ve memnuniyet duyuyoruz. ‘Türkiye’nin Dijital Hayat Koçu’ olarak, ülkemizin kıymetlerine teknolojinin yenilikçi imkanlarıyla tekrar hayat verebilmek, tarihi ve kültürel mirası gelecek kuşaklar ile buluşturabilmek bizleri gururlandıran bir öbür değerli nokta. Bu vesileyle Cumhuriyet’imizin yüzüncü yılını kutluyor ve Ahmet İzzet Bengüboz’un özel mirasını korumak için katkıda bulunan herkese, samimiyetle teşekkür ediyoruz” dedi.
Projenin bilimsel danışmanlığını üstlenen Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yöneticisi Prof. Dr. Filiz Yenişehirlioğlu ise yaptığı açıklamada, “Bengüboz ailesi, sahip oldukları bu değerli koleksiyonu özverili bir davranışla topluma bağışlayarak, yalnızca Mudurnu’nun kültürel tarihine değil Türkiye tarihine de katkıda bulunmuş, bu cins koleksiyonların bilimsel çalışmalar ve yeni araştırmalara kaynaklık eden niteliğinin anlaşılması için de örnek bir tavır göstermiştir. Erken Cumhuriyet Dönemi’nin yansımalarının bir Anadolu kasabasında makul bir devirde kesintisiz olarak izlenebilmesine imkan tanıyan ve tarihi bir evrak niteliği taşıyan bu değerli koleksiyonun, Cumhuriyet’in 100. yılında yeni teknolojiler kullanılarak gelecek kuşaklara aktarılmasına ve korunmasına, proje paydaşlarıyla birlikte katkıda bulunmaktan memnunluk duyuyoruz.” dedi.
Bilkom ‘Yüz Yıllık Miras’ projesi ile Ahmet İzzet Bengüboz’un görsel mirasının, dijitalin de gücüyle daha geniş ve farklı kitlelere ulaşmasını amaçlıyor. www.yuzyillikmiras.com adresinde oluşturulan sanal müzede eserler sergilenirken, tıpkı vakitte Bengüboz’un ilham verici hayat öyküsü de paylaşılıyor.
Bilkom bu projeyle, Bengüboz’un sıra dışı hikayesini ve Cumhuriyet’in birinci günlerine ait dokümanları genç kuşaklara aktarmayı amaçlıyor. Şirket, Ekim ve Kasım ayı boyunca; İstanbul, Ankara, İzmir ve Bolu üzere kentlerde gezici stant uygulamalarıyla bu öyküyü farklı kentlere taşıyacak. Proje kapsamında ayrıyeten, profesyonel ve amatör fotoğrafçıları bir ortaya getirecek bir dizi aktiflik düzenlenecek ve Türkiye’nin fotoğraf tutkunları, Bengüboz’un mirasından ilham almaya ve onun ruhunu yansıtan sanat yapıtları ile tanışmaya davet edilecek.
1969 yılında hayata gözlerini yuman Ahmet İzzet Bengüboz, doğup büyüdüğü Mudurnu’da geçen öğrencilik yıllarında, Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla yedek subay olarak orduya katıldı. Bengüboz, farklı cephelerde devam eden askerlik vazifesi esnasında Sina Cephesinde esir düştükten sonra, İskenderiye’deki bir esir kampında, üç yıla yakın bir mühlet zarfında hem İngilizceyi hem de fotoğrafçılığı öğrendi. Savaşın bitmesiyle Mudurnu’ya dönen Bengüboz, burada Nüfus Müdürlüğü’nde misyon yaparken, bahsi geçen tarihi fotoğraflarla, Mudurnu’nun Cumhuriyet periyodunu de tarihe not düştü.
